မတ် ၁၈

ထိုင်ဝမ်အား ‘နိုင်ငံ’ ဟု ခေါ်ဆိုလိုက်ခြင်းအားဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက နှစ်ရှည်လများ ရှောင်ရှားနေသည့် အသုံးအနှုန်းအား အသုံးပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလစ်ကန်က ထိုင်ဝမ်အား နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအဖြစ် မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုခဲ့သည်ဟု Taiwan News သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။ ဤအသုံးအနှုန်းအား ယခင်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများက အသုံးပြုခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသည် “အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက် အဖိုးမဖြတ်နိုင်သော လုံခြုံရေးနှင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး ပါတနာ” အဖြစ် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ တည်ရှိခဲ့သည်ဟု ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒအစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်သည့် လွှတ်တော်နိုင်ငံခြားရေးရာ ကော်မတီ ကြားနားမှုအပြီးတွင် ကိုယ်စားလှယ် ရန်းကင်မ်က မှတ်ချက်ပြု ပြောဆိုခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် ထိုင်ဝမ်၏ အကျိုးပြုမှုများနှင့် ၎င်း၏ “ခိုင်မာအားကောင်းသော ဒီမိုကရေစီစနစ်” တို့အရ “၎င်း၏ ကျွမ်းကျင်မှုများကို မျှဝေရန် WHO ကဲ့သို့သော အဖွဲ့တွင် နေရာတစ်နေရာ” ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟုလည်း ရန်းကင်မ်က ထောက်ပြပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လာမည့် ဒီမိုကရေစီ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတွင် ထိုင်ဝမ်ကို ထည့်သွင်းရန်နှင့် လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်အတွက် ပြောဆိုဆွေးနွေးမှုများ စတင်ရန် သမ္မတ ဘိုင်ဒန်အစိုးရသို့ သူမက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ သူမ၏ အကြံပြုချက်များအတွက် “အပြည့်အဝ ကြိုးပမ်းနေသည်” ဟု နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလစ်ကန်က ပြောကြားခဲ့သည့်အပြင် “ထိုင်ဝမ်သည် ခိုင်မာအားကောင်းသော ဒီမိုကရေစီစနစ်နှင့် အလွန်ခိုင်မာအားကောင်းသော နည်းပညာများ ပိုင်ဆိုင်ထားသည်” ဟူသော သူမ၏ အမြင်များသည် ၎င်းနှင့် တစ်ထပ်တည်းဖြစ်သည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် “၎င်း၏ နိုင်ငံသားများအတွက်သာမက ကမ္ဘာ့အသိုင်းအဝိုင်းအတွက်ပါ ကောင်းကျိုးပြုနိုင်သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ” ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။ ကိုဗစ်သည် အလွန်ကောင်းမွန်သော ဥပမာကောင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး၏ အဆိုပါ မှတ်ချက်များကိုလည်း ကိုယ်စားလှယ် Young (ရန်း)က သဘောတူခဲ့သည်။
 “နိုင်ငံ” ဟု ဘလစ်ကန်က အသုံးပြုလိုက်ခြင်းသည် ထိုင်ဝမ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအတွက် ခြေလှမ်းသစ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ၁၉၇၉ ခုနှစ်အတွင်း သမ္မတဟောင်း ကာတာအစိုးရက ထိုင်ဝမ်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေးများအား အမေရိကန်က ဖြတ်တောက်ပြီးနောက်ပိုင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံအား စိတ်အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားဝင် အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်မှုများအား အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက အဆင့်ဆင့် ကန့်သတ်ခဲ့သည်။

သို့သော် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း Mike Pompeo (မိုက် ပွန်ပီယို)က ၎င်း၏ သက်တမ်းကုန်ဆုံးခါနီးတွင် အဆိုပါ ကန့်သတ်မှုများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခဲ့ပြီး မတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည် CNA နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် “သူတို့ကို ကျွန်တော်တို့ ငေးမောကြည့်ရှုနေရသလို ဒါဟာ ရူးမိုက်မှုတစ်ခုသာဖြစ်တယ်ဆိုတာကိုလည်း နားလည်ခဲ့ရတဲ့အပြင် လုံးဝယုတ္တိမရှိတဲ့ သီးခြားစည်းမျဉ်းတွေကို ကျွန်တော်တို့ ထားရှိခဲ့ပါတယ်” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။ အပြည့်အဝ ပြန်လည်သုံးသပ်ပြီးနောက် “ကျွန်တော်တို့ ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းတွေ ပိုနည်းမသွားဘဲ ပိုများလာသင့်တယ်၊ ပွင့်လင်းတဲ့ စကားဝိုင်းတွေ ပိုမိုများပြားလာဖို့အတွက် ပုန်းလျှိုးကွယ်လျှိုး စကားဝိုင်းတွေ မရှိသင့်တော့ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားဝင် ဆက်သွယ်မှုအတွက် ၎င်း၏ ကန့်သတ်ချက်များအား နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ အဆိုပါ ကန့်သတ်ချက်များတွင် ထိုင်ဝမ်အား “နိုင်ငံ” သို့မဟုတ် “အစိုးရ” ဟု သုံးနှုန်းခြင်းများကို ကန့်သတ်ခြင်းများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

 “နိုင်ငံ” ဟူသော စကားရပ်ကို သုံးနှုန်းခြင်းအားဖြင့် အဆိုပါ ကန့်သတ်ချက်များကို ဖယ်ရှားခြင်းအား ဘလစ်ကန်က အသိမှတ်ပြုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော် ဤသုံးနှုန်းမှုသည် မှားယွင်းပြောဆိုမှုတစ်ရပ် သို့မဟုတ် ရေရှည်မူဝါဒတစ်ရပ်ကို လက်ခံခြင်းဟုတ်၊မဟုတ်  ဆိုသည်အား အချိန်က စကားပြောသွားမည်ဖြစ်သည်။