ဒီဇင်ဘာ ၉

 မြန်မာနယ်စပ်တွင် ပြီးခဲ့သောလများအတွင်း တိုက်ခိုက်မှုများပြုလုပ်နေသည့် သူပုန်အဖွဲ့များအား တရုတ်မှ ကူညီနေသည်ဟု အိန္ဒိယ အရာရှိများမှ ပြောကြားခဲ့ပြီး ဟိမဝန္တာဒေသအတွင်း အသေအပျောက်ရှိသော အငြင်းပွားမှုတွင် ပါဝင်နေသည့် နိုင်ငံနှစ်ခုအကြား ပဋိပက္ခ မျက်နှာစာအသစ်တစ်ခု ထပ်မံ ဖွင့်လှစ်လိုက်သည်။

 ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA) နှင့် ရခိုင့်တပ်တော်(AA) အပါအဝင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များသည် အိန္ဒိယ အရှေ့မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်များရှိ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရကိုပုန်ကန်နေသော သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့များအား လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် ပုန်းခိုစရာများ ပေးခြင်းအားဖြင့် ပေကျင်း၏ ကိုယ်စားလှယ်များကဲ့သို့ ပြုမူနေကြကြောင်း မီဒီယာနှင့် စကားပြောရန် စည်းမျဉ်းများကြောင့် အမည်မဖော်လိုသည့်
အခြေအနေကို သိရှိသည့် အိန္ဒိယအရာရှိများအရ သိရသည်။
 
လုံခြုံရေးအဖွဲ့များသည် ဝန်ကြီးချုပ် နရန်ဒါ မိုဒီ ၏ အစိုးရအား အိန္ဒိယ၏ အလိုအရှိဆုံး သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အနည်းဆုံး လေးဦးသည် အောက်တိုဘာလလယ်တွင် လေ့ကျင့်ရန်နှင့် လက်နက်များ စုဆောင်းရန် တရုတ် တောင်ပိုင်းရှိ ကူမင်းတွင်ရှိနေကြောင်း သတိပေးခဲ့ကြကြောင်း အရာရှိများက ဆိုသည်။ အိန္ဒိယ- မြန်မာနယ်စပ်တွင် ကြားဒေသတွင် ကိုယ်ပိုင်နယ်မြေဒေသရရန် ကြိုးပမ်းနေသော နာဂသူပုန် သုံးဖွဲ့အပါအဝင် အဖွဲ့များသည် ကိုယ်စားလှယ်နှင့် အငြိမ်းစာ စစ်တပ်အရာရှိများအပြင် တရားမဝင် ကွန်ယက်အား ဖန်တီးပေးသည့် ကြားပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း အိန္ဒိယ အရာရှိများက ဆိုခဲ့သည်။

ပုန်ကန်နေသော နယ်စပ်

တိုင်းရင်းသား စစ်သွေးကြွများသည် အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ နှစ်ဖက်လုံးတွင် စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်ကြသည်။
၁၄,၀၀၀ ကီလိုမီတာ (၈,၇၀၀မိုင်) ရှိသည့် အခြားတစ်ဖက်နယ်စပ်တွင် တရုတ်နှင့် ပါကစ္စတန်တို့နှင့် တင်းမာမှုများ ကျန်ရှိနေသေးသည့်အတွက်  အိန္ဒိယစစ်တပ်သည် ပိုမို ဖြန့်ကျက်လာရသောကြောင့်မြန်မာနယ်စပ်တစ်လျောက် တိုးလားသော လုပ်ဆောင်ချက်များသည် နယူးဒေလီအား စိုးရိမ်ပူပန်စေခဲ့သည်။ အောက်တိုဘာ ၂၁ ခြုံခိုတိုက်ခိုက်မှုတွင် စစ်သားတစ်ဦးသေဆုံးမှု ဖြစ်ပွားအပြီး အိန္ဒိယသည် တပ်ဖွဲ့ပေါင်း ၁၀၀၀ စီခန့်ပါဝင်သော တပ်ရင်းများစွာအား မြန်မာနယ်စပ်သို့ ရွှေ့ပြောင်းထားကြောင်း အရာရှိများက ဆိုသည်။

 တရုတ်၏ ငြင်းဆန်ချက်

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးက အခြားနိုင်ငံများ၏ အရေးအား ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမပြုဟု ပြောဆိုကာ အိန္ဒိယ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအား ထောက်ပံ့နေသည်ဟူသော ပြောဆိုချက်များကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ “တရုတ်က လက်နက်တင်ပို့မှုတွေမှု အမြဲတမ်း ဆင်ခြင်မျှော်တွေးပြီး တာဝန်ယူတတ်တဲ့ သဘောထားနဲ့ လုပ်ဆောင်တယ်။ စစ်ရေးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုကို အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံတွေနဲ့ပဲ လုပ်ဆောင်ပြီး နိုင်ငံမဟုတ်တဲ့ သူတွေကို လက်နက်မရောင်းဘူး”ဟု မေးခွန်းများကို ရေးသားကာ ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော်သည်လည်း အခြားအချက်များထက် သူတို့၏ ဌာနချုပ်သည် အိန္ဒိယ- မြန်မာ နယ်စပ်နှင့် မိုင် ၅၀၀ ကျော်ဝေးကြောင်း ဖော်ပြကာ တရုတ်ကိုယ်စား အိန္ဒိယ သူပုန်အဖွဲ့များအား အကူအညီ သို့မဟုတ် အထောက်အပံ့ပေးရာတွင် ပါဝင်ခြင်းကို ငြင်းဆန်ထားသည်။

 “အဖွဲ့က အိန္ဒိယ အမျိုးသား လုံခြုံရေးနှင့် ဆက်စပ်မှု လုံးဝမရှိတဲ့အပြင် အဲဒီနိုင်ငံကို ထိခိုက်တာလဲ ဘာမှ မရှိဘူး။ အဲဒါကြောင့် ဒီလို စွပ်စွပ်ချက်အတွေအတွက် ပြန်လည် ဖြေရှင်းစရာမလိုဘူး”ဟု ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ညီရန်းက ဆိုခဲ့ပြီး သူ့အဖွဲ့၏ လုပ်ဆောင်မှုများအား တရုတ်၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် စွပ်စွဲမှုများသည် ‘အခြေအမြစ်မရှိ’ကြောင်း ပြောခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ အရာရှိများက မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက်မှုများသည် နာဂသူပုန်များနှင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုများထံမှ ထွက်ခွါလာခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလမှ အစပြုခဲ့ကြောင်း ပြောသည်။ စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယ နယ်ခြားစောင့်များသည် အိန္ဒိယ- မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျှောက် အိန္ဒိယ သောင်းကျန်းသူများအတွက် ရည်ရွယ်ထားသော လက်နက်အများအပြားအား ကြားဖြတ်ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး သံသယရှိ လက်နက်မှောင်ခိုသမား သုံးဦးအား ဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း အရာရှိများက ပြောသည်။
 
ထိုဖမ်းဆီးရမိသူများက အိန္ဒိယသူပုန်များအား AA က လက်နက်ထောက်ပံ့နေကြောင်းနှင့် အပြန်အလှန်အားဖြင့် စစ်တွေဆိပ်ကမ်းမှ ကူမင်းထိ ဖောက်လုပ်နေသော စီးပွားရေးစင်္ကြံတွင် လမ်းနှင့် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းစသော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ကာကွယ်ရန် တရုတ်၏ အထောက်အပံ့ရကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်ဟု နယူးဒေလီအရာရှိများက ဆိုသည်။ တရုတ်သည်လည်း အိန္ဒိယသူပုန်များအား လက်နက်နှင့် အိန္ဒိယ- မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျောက် ပုန်းခိုစရာနေရာများအပါအဝင် ထောက်ပံ့မှုများ ပေးနေကြောင်း အရာရှိများက ဆိုသည်။

မှတ်ချက်တောင်းခံရန် အိန္ဒိယ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ ဖုန်းများ စာများဖြင့် ဆက်သွယ်သောလည်း ပြန်လည်ဖြေကြားခြင်းမရှိခဲ့ပေ။ ခေါင်းဆောင်များသည် ကူမင်းတွင် ရှိနေသည်ဟု ယုံကြည်ရသော နာဂလန်း အမျိုးသားဆိုရှယ်လစ် ကောင်စီမှ အကြီးတန်း အဖွဲ့ဝင်များအား ဆက်သွယ်ရာတွင်လည်း အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
 
လက်နက်ကိုင် ပြည်သူ့စစ်

လက်နက်ကိုင် ပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာသည် အိန္ဒိယ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် တက်ကြွလှုပ်ရှားနေကြကာ လွတ်လပ်ရေးအတွက် သို့မဟုတ် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေကြသည်။ နိုဝင်ဘာ ၆ရက်နေ့တွင် သတင်းသမားများက တရုတ်သည် အိန္ဒိယသူပုန်များအား ထောက်ပံ့ရန် မြန်မာရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအား အသုံးပြုနေသည်လားဟု မေးမြန်းခဲ့ရာ အကြီးတန်း ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန အရာရှိတစ်ဦးက တိုက်ရိုက်ပင် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ “တစ်ချို့ သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့တွေက ပြဿနာတွေပါ။ ဒါပေမဲ့ ကျန်တဲ့ အဖွဲ့နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးနေပါတယ်”ဟု ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာန ထိပ်တန်းအရာရှိတစ်ဦးဖြစ်သူ Ajay Bhalla က အမျိုးသားကာကွယ်ရေးကောလိပ်မှ လုပ်သည့် အွန်လိုင်းဆွေးနွေးမှုတွင် ပြောခဲ့သည်။
 
မြန်မာ့တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချူပ်ကြီး ဇော်မင်းထွန်းသည် မေးခွန်းများအား ပြန်လည်ဖြေကြားခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် မြန်မာသည် AA အား အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယတပ်မတော်အကြီးအကဲသည် နာဂလန်းသို့ ၃ရက်တာ အလည်ပတ်ခရီးစဉ်အတွက် နိုဝင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့က ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခ သက်ရောက်မှုကို ပိုမို ဆိုးဝါးလာစေသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် နယ်စပ်တွင် ရခိုင့်တပ်တော်ကဲ့သို့သော လက်နက်ကိုင်တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့များအား ပစ်မှတ်ထားလျက်ရှိသည်။

ဒေသတွင်း သူပုန်အဖွဲ့များအား တရုတ်ထောက်ပံ့မှုအဆင့်သည် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များနှင့် ၇၀ ပြည့်နှစ်များမှ အဆင့်များနှင့် မနီးစပ်ပေ။
 
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှုများသည် ၁၉၅၀ နှင့် ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း အိန္ဒိယ၏ ဝေးလံခေါင်ဖျား အရှေ့မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်များတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ချိန်တွင် ပထမဆုံးအနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအား လက်နက်ထောက်ပံ့ခဲ့သူမှာ ပြိုင်ဘက် ပါကစ္စတန်ပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း မကြာခင်တွင် တရုတ်သည် တိုင်းရင်းသား သူပုန်များအတွက် လက်နက်ခဲယမ်း အဓိက‌ထောက်ပံ့သူဖြစ်လာပြီး အမျာစုသည် တရုတ်တွင် လေ့ကျင့်ခဲ့ကြကြောင်း ဆွီဒင် သတင်းစာဆရာနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ ဘာတေးလ်လစ်တနာ က သူ၏ ၂၀၁၂ ထုတ်စာအုပ် “The Great Game East: India, China and the Struggle for Asia’s Most Volatile Frontier” တွင် ရေးသားခဲ့သည်။ ထို့အပြင် “ယနေ့တွင် တရုတ်အစိုးရသည် ထိုအဖွဲ့များအား ပွင့်လင်းစွာ ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိတော့သော်လည်း တရုတ်ရှိ မှောင်ခိုဈေးများသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ရပြီးဖြစ်သည်”ဟု ပါရှိသည်။
 
အပြိုင်အဆိုင် အကျိုးစီးပွားများ

နယူးဒေလီရှိခေါင်းဆောင်များသည် တစ်ပုံစံတည်း ပြန်လည် တုံ့ပြန်နိုင်သောကြောင်း တရုတ်အနေဖြင့် အိန္ဒိယအား ဖိအားပေးရန် တတိယနိုင်ငံတစ်ခုအား အသုံးပြုရန်မဖြစ်နိုင်ကြောင်း Xiamen တက္ကသိုလ်မှ အရှေ့တောင်အာရှ လေ့လာရေး သုတေသနကျောင်းမှ ပါမောက္ခ Fan Hongwei က ဆိုသည်။

“တရုတ်ရဲ့ တစ်သမတ်တည်း မူဝါဒနဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေနဲ့ မကိုက်ညီနိုင်တာကြောင့် နှစ်နိုင်ငံအကြား ပြဿနာတွေကို ပိုရှုပ်အောင်လုပ်တာထက် ဖြေရှင်းဖို့ မျှော်လင့်နေလိမ့်မယ်”ဟု သူက ဆိုသည်။

 အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်တို့သည် မဟာဗျူဟာကျ အကြောင်းပြချက်များကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံလျက်ရှိသည်။ ပေကျင်းသည် ယူနန်တောင်ပိုင်းပြည်နယ်နှင့် ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အား ဆက်သွယ်ရန် ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများနှင့် လမ်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေသည်။ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် စင်္ကာပူအကြား မလက္ကာရေလက်ကြားကို ဖြတ်ကျော်ရန် အဓိကသွင်းကုန်များအား ခွင့်ပြုနိုင်လာသည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင် အိန္ဒိယသည် သူ၏ ဖွံ့ဖြိုးမှုနိမ့်ကျသည့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းပြည်နယ်များအား ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့် ဆက်သွယ်နိုင်ရန် ၂၉ဘီလီယံ ရူပီး (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၈၂ မီလီယံ)တန်ကြေးရှိ ကုလားတန် ဘက်စုံစီမံကိန်းတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနေသည်။

 “တရုတ်က ဒီဒေသဟာ အိန္ဒိယအနေနဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ အနာဂါတ်မှာ ဆက်သွယ်ဖို့အတွက် အရေးကြီးတာကို သိတယ်။ ဒီဒေသကို ထိန်းသိမ်းတာက စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီးတော့ အတိတ်မှာ နယူးဒေလီအနေနဲ့ အကုန်အကျများခဲ့ရတာကိုလည်း သိတယ်”ဟု ဩစတြေးလျ ကွင်းစ်လန်းရှိ Griffith တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခ၊ ‘Modi and the Reinvention of Indian Foreign Policy’ရေးသားသူ Ian Hall က ပြောသည်။