လန်ဒန်၊ စက်တင်ဘာ-၁၁ ။            ။ ၁၄နှစ် အလွန်က ယနေ့ ၂၀၀၁ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၁ရက်နေ့တွင် ကျနော်သည် ဗျူရိုအကြီးအကဲတစ်ယောက်အနေနှင့် ဘာလင်သို့ ပူပူနွေးနွေး ရောက်ရှိပြီးစ ကဖေး တစ်ခုတွင် အင်တာဗျူးတစ်ခု လုပ်နေခဲ့သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် အကျပ်အတည်းအတွင်းမှာပင် အေးဆေးတည်ငြိမ်နေတတ်သည့် ဗျူရိုမန်နေဂျာ ဗစ်တာ ဟိုမိုလာက ကျနော့်ထံသို့ တယ်လီဖုန်းဆက်လာ ပြီးလေယာဉ်တစ်စင်းက နယူးယေက်မှ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးဗဟိုဌာကို ဝင်တိုက်ပစ်လိုက်သောကြောင့် ရုံးသို့ အမြန်ဆုံးပြန်လာသင့်ကြောင်း ပြောသည်။

ကျနော်က နောက်နေ့တွင် ဌာနသို့ သတင်းတင်လိုက်ပြီး ဆူဆန် ဆန်းတက်နှင့် နေ့လယ်စာစားရင်း ဘာ့ကြောင့်ဘယ်လို ပြောနေကြရင်းနှင့်မှ လျှို့ဝှက်ကြံစည်သူများမှာ ဟန်းဘာ့မှ ဆိုသည်ကို သိလာခဲ့ရသည်။ ရုတ်တရက်ဆိုသလိုပင် ကျနော်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို တခန်းတနား တိုက်ခိုက်ရန် အိုစမာ ဘင်လာဒင်က ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ တာဝန်အပ်နှင်းထားသည့် မိုဟာမတ် မိုဟာမတ် အယ်လ် အမီရာ အဝပ် အယ် ဆာယတ် အက်တာဟု အမည်ရသည့် အီဂျစ်ဗိသုကာကျောင်းသား တစ်ယောက်၏ ဘဝကို စိတ်ဝင်စားသွားခဲ့သည်။

မာရီယင်စထရက်ဆေး ၅၄လမ်းပေါ်မှ အိုဟောင်းနေသည့် တိုက်အဝါကြီးရှိ မစ္စတာ အက်တာ၏ တိုက်ခန်းနှင့် သူတက်ခဲ့သည့်ကျောင်း ဟန်းဘာ့-ဟာဘာ့ နည်းပညာတက္ကသိုလ်သို့ သွားရောက်လေ့လာ ခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့ရှေးအကျဆုံးမြို့ အလက်ပို၏ ပြောင်မြောက်သော လက်ဆွဲမြေပုံများနှင့် သူ၏ ပါရဂူဘွဲ့စာတန်းကို ကျနော်ဖတ်သည်။ မစ္စတာ အက်တာက အလက်ပို၏ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးမှုအကြောင်းကို လေ့လာနေခဲ့ပြီး ခေတ်မှီဆန်းသစ်မှုကို မြို့ကြီး၏ ရှေးဟောင်းအလှကို ဖျက်စီးနေပုံကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချထားသည်။

မျက်မှောက်အချိန်တွင် မစ္စတာ အက်တာရော၊ ဘင်လာဒင်ပါ နှစ်ဦးစလုံး သေဆုံးခဲ့ကြပြီဖြစ်ပြီး အယ်ခိုင်ဒါလည်း စိတ်မွှာသေးသိမ်သွားခဲ့ပြီ။ မစ္စတာ အက်တာ ချစ်မြတ်နိုးခဲ့သည့် ရှေးဟောင်း အလက်ပိုမြို့ကြီးမှာလည်း ဆီးရီးယားနှင့်အတူ အပျက်အစီးပုံကြီးနီးပါးဖြစ်နေပြီ။

ဘင်လာဒင်၏ အနောက်သြဇာကင်းသော ခါလီဖိတ်နိုင်ငံအိပ်မက်ကို ယခု အိုင်အက်စ်အကြမ်းဖက်သမားများက ပြန်လည်ပုံဖော်နေကြသည်။ အိုင်အက်စ်တို့က အကြမ်းဖက်မှုကို မတူခြားနားစွာ ကျင့်သုံးသည်။ ဝေးလှမ်းသော အနောက်ရန်သူများကို တိုက်ခိုက်ဖို့ထက် တော်လှန်သော ဆာလာဖစ် ဆွန်နီအစိုးရတစ်ရပ် ထူထောင်ဖို့ကို ပိုစိတ်ဝင်စားသည်။

ရှေးဟောင်းကမ္ဘာကြီး၏ ရတနာများကို စနစ်တကျ ဖျက်စီးနေသည်မှာ အနောက်ဆန်သော ဖွံ့ဖြိုးမှုမဟုတ်ဘဲ အိုင်အက်စ်အကြမ်းဖက်သမားများသာ ဖြစ်ပါသည်။ မစ္စတာအက်တာအတွက် အရေးကြီးလှသည့် ရတနာများပင်ဖြစ်ပြီး ထိုရတနာများ ခိုးယူခံနေရခြင်းက သူ့ကို ရူးသွပ်သွားစေနိုင်လောက်ပါသည်။

ဤသည်ပင် ယနေ့ကမ္ဘာကြီး ဘယ်ပုံ ဘယ်လောက်အထိ ပြောင်းလဲသွားစေခဲ့ပြီလဲဆိုသည့် အတိုင်းအတာပင်ဖြစ်ပါသည်။

၁၉၉၉မှ ၂၀၀၄ခုနှစ်အထိ MI6ဟု ကမ္ဘာကသိထားခဲ့သည့် ဗြိတိန် လျှို့ဝှက်ထောက်လှမ်းရေးဌာန၏ အကြီးအကဲလုပ်လာခဲ့သည့် ရစ်ချတ် ဒီးယားလက်ဖ်က ၉-၁၁နောက်ပိုင်းမှာ ညစ်ပတ်တဲ့ ဗုံးတွေ၊ ဇီဝလက်နက်နဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ အသေအချာ ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ စိုးရိမ်ခဲ့ကြပေမယ့်လည်း ဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူးဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းက ထောက်လှမ်းရေးကောင်း၍၊ နောက်တစ်ချက်က အယ်လ်ခိုင်ဒါကွန်ရက်များကို ဖြတ်တောက်နိုင်ခဲ့၍ ယင်းကဲ့သို့သော မဟာဗျူဟာမြောက် ခြိမ်းခြောက်မှုကြီးများမှာ လက်တွေ့ဖြစ်မလာခဲ့ပါ။

၂၀၀၅ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၇ရက်နေ့တွင် လန်ဒန် မြေအောက်ရထားဘူတာရုံနှင့် ဘတ်စ်ကားများတွင် အသေခံဗုံးခွဲမှုများကြောင့် လူ၅၂ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။ ထိုမှနောက်ပိုင်း ဗြိတိန်တွင် အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် လူတစ်ဦးသာလျှင် သေဆုံးခဲ့ရဖူးသည်။

''ခြိမ်းခြောက်မှုကို ချဲ့ကားရတာ လွယ်ပါတယ်။ ဒီလူငယ်ဂျီဟတ်တွေဟာ လိမ္မာပါးနပ်တဲ့ ဦးနှောက်တစ်ခုက မောင်းနှင်နေတဲ့ လေးနက်ပြီး မဟာဗျူဟာကျကျဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အုပ်စုတွေ မဟုတ်ပါဘူး''ဟု မစ္စတာ ဒီးယားလက်ဖ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် ခြိမ်းခြောက်မှု၏ သဘောသဘာဝမှာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး ပိုမိုပျံ့နှံ့လာသည့် သဘောလည်းရှိလာကာ ရံဖန်ရံခါတွင် ဗဟိုနှင့် မဆိုစလောက်သာ အဆက်အသွယ်ရှိပြီး၊ လူမှုမီဒီယာ၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် တစ်ကိုယ်တော်များ (သို့မဟုတ်)အုပ်စုငယ်လေးများက ပြတိုက် (သို့မဟုတ်) ရထားတစ်စင်းကို တိုက်ခိုက်ရန် ရုတ်တရက် ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြခြင်းမျိုးပင် ဖြစ်ပါသည်။  

ပါရီရှိ လုံခြုံမှုလေ့လာရေး ဥရောပသမဂ္ဂအင်စတီကျုမှ အာရပ်ကမ္ဘာ ကျွမ်းကျင်သူ ဖလောရင့် ဂေါက်မှာ စက်တင်ဘာ၁၁ရက်နေ့က နယူးယောက်သို့ ရောက်ရှိနေခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူမက ကျမတို့ဟာ ပြဿနာကို ထိန်းသိမ်းကိုယ်တွယ်နိုင်ခဲ့ပြီလို့ အထင်မှားခဲ့ကြတယ်ဟု ဝန်ခံခဲ့သည်။ ဘင်လာဒင်သေဆုံးပြီးနောက် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုနှင့် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးသာလျှင် အာရုံစိုက်စရာ ခြိမ်းခြောက်မှုဟု အကဲဖြတ်ခဲ့ကြသည်။

သို့ရာတွင် ယခု အာရပ်ကမ္ဘာမှာ အတွင်းလှိုက်၍ လောင်ကျွမ်းပေါက်ကွဲနေပြီး အိုင်အက်စ်အကြမ်းဖက်သမားများက လက်ရှိ ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်ကို ခြိမ်းခြောက်အန္တရာယ်ပြုနေသည်။ အိုင်အက်စ်များမျာ ကုလနှင့်လည်း မဆက်သွယ်၊ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးကြေညာချက်နှင့်လည်း မပူးပေါင်းသည့် ကိုယ့်ပုံစံနှင့် ကိုယ်သွားသည့် နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာနေသည်။

ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ အစဉ်အဆက်ကနှင့် ခြားနားသွားသလို၊ ပို၍လည်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့လာနေပါသည်။ ''ကျမတို့ဟာ ၉-၁၁လို ဧရာမတိုက်ခိုက်မှုကြီးတွေကို ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် စူပါမားကတ်တွေနဲ့ ရထားတွေလို ပိုအောင်မြင်နိုင်တဲ့ ပစ်မှတ်တွေဆီကို လမ်းကြောင်းပြောင်းသွားစေခဲ့တယ်။ အဲဒါက ပိုပြီးထိရောက်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုဆိုရင် ရှင်ဟာ နေရာတိုင်းမှာ ကြောက်နရပြီ''ဟု ဖလောရင့်ဂေါက်က ပြောကြားခဲ့သည်။ မကြာခဏဆိုသလိုပဲ ကျမတို့ဟာ မွတ်စလင်ရွှေ့ပြောင်း အခြေချတွေကို အခွင့်အရေးလို့မမြင်ဘဲ ခြိမ်းခြောက်မှုအန္တရာယ်လို့သာ မြင်နေတတ်ကြပြီ။ အကြမ်းဖက်မှု ဟာ အရေအတွက်နဲ့မဆိုင်ဘူး။ အကြောက်တရားနဲ့ပဲဆိုင်တယ်''ဟုလည်း ဂေါက်က ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။