ဗြိတိသျှ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ အမတ်ပေါလ်စကာလီ (Paul Scully) သည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် လည်ပတ်လျက်ရှိပြီး ဒီမိုကရေစီ ပိုမို ပြည့်ဝသည့် အနာဂတ်သို့ လှမ်းတက်လျက် ရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏အပြောင်းအလဲများကို လာရောက် လေ့လာ ခဲ့ပါသည်။

ပေါလ်စကာလီကို မြန်မာ လူမျိုးဖခင်နှင့် ဗြိတိသျှလူမျိုး မိခင်တို့က ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး သူသည်ရွှေနိုင်ငံနှင့် အရေးပါသော ဆက်စပ်မှုရှိနေကြောင်း ကြာမြင့်စွာကပင် စိတ်ထဲက ခံစားခဲ့ရသည်။

အောက်တွင်ဖော်ပြမည့် မဇ္ဈိမနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် မစ္စတာစကာလီက ကျယ်ပြန့်သည့် အကြောင်းအရာ အများအပြားကို ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး ယူကေ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မြန်မာအစိုးရသစ်အပေါ် သူ့မျှော်လင့်ချက်များ၊ မိမိတို့ လုပ်ကိုင်ရမည့် အလုပ်များကို သင်ယူဆဲရှိသည့် မြန်မာအစိုးရသစ်နှင့် လွှတ်တော် အမတ်များအပေါ် စိတ်ရှည်ကြရန်တို့လည်း ပါဝင်သည်။ ဤတွေ့ဆုံ မေးမြန်းမှုကို မဇ္ဈိမ စီးပွားရေးသတင်းထောက် အောင်သူရက မေးမြန်းထားခြင်းဖြစ်သည်။

မေး။ ။ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲခင်ဗျ။

ဖြေ။ ။ လွန်ခဲ့တဲ့တပတ်လုံးက ကျနော့်အတွက်တော့ ထူးခြားဆန်းကြယ်တဲ့ ကာလပါဘဲ။ ဒီကိုလာရတာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ခရီးစဉ်ဖြစ်သလို တိုင်းပြည်ရဲ့ အနာဂတ်ကို မျှော်ကြည့်ရတာလဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော့်အဖေနဲ့ ကျနော့်အဖိုးကို မြန်မာပြည်မှာ မွေးခဲ့တာပါ။ ၁၈၉၃ ခုနှစ်က မန္တလေးမှာ မွေးခဲ့ပြီး နောက်တော့ မော်လမြိုင်ကို ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ကြီးပြင်းလာခဲ့ပြီး နောင်တော့ ရန်ကုန်ကို ပြောင်းလာကြပါတယ်။ ကျနော့်အဖေက ရန်ကုန်မှာမွေးပြီး ရန် ကုန်မှာဘဲ ကြီးပြင်းခဲ့ပါတယ်။ သူ့အသက် ၁၈ နှစ်မှာ ယူကေကို ပြောင်းလာခဲ့ပါတယ်။ သူမြန်မာပြည်မှာ ရှိနေတုံး မြန်မာပြည်မှာ အရေးပါတဲ့ဖြစ်ရပ်တွေ ဖြစ်ပွါးခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ အရေးပါတဲ့ဖြစ်ရပ်တွေနဲ့ တိုက်ဆိုင်နေခဲ့ပါတယ်။ သူကျောင်းကိုသွားနေတုံး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းလုပ်ကြံခံရပါတယ်။ ချက်ချင်းလို လူစုလူဝေးကြီးဖြစ်ပြီး ပု လိပ်တွေလဲ ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ သူ့အသက်က အဲဒီအချိန်က ၁၃ နှစ်ဘဲရှိပါသေးတယ်။ ဒီအရေးအခင်းကြီးဟာ သမိုင်းမှာ ဒီလောက် အရေးပါလိမ့်မယ်လို့ သူသိချင်မှသိခဲ့ပါလိမ့်မယ်။

မေး။ ။ ဒီအချိန်ကျမှ မြန်မာပြည် လာရတာဘာကြောင့်လဲဗျ။ ခင်ဗျားမှာ အရေးပါတဲ့ အကြောင်းတွေ ရှိရမှာပေါ့။

ဖြေ။ ။ ဟုတ်ပါတယ် ရှိပါတယ်။ မြန်မာပြည်ကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ လာရောက်ခဲ့ဖူးတဲ့ ဘဲနဒစ်ရော်ဂျာ (Benedict Rogers) က မြန်မာပြည ်လိုက်လည်ပါလားလို့ပြောတော့ ကျနော် သိပ်ပျော်သွားပါတယ်။ သူက Christian Solidarity Worldwide ဆိုတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်မှုအတွက် လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အဖွဲ့မှာလုပ်ကိုင် နေသူဖြစ်ပြီး ကျနော်နဲ့မြန်မာပြည်နဲ့ အဆက်အစပ်ရှိနေတာသိလို့ ကျနော့်ကို လိုက်လည်ဘို့ဖိတ်တာပါ။

သူကလည်း ဒီနိုင်ငံနဲ့ တကယ့်ကို နီးနီးစပ်စပ် ဆက်ဆံ အလုပ်လုပ်နေသူဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော် ဒီကိုလာချင်တာ ကျနော့် အဖေကမြန်မာပြည်မှာ မွေးခဲ့လို့ ဒါကို ဂုဏ်ယူလို့ သက်သက်ဘဲ မဟုတ်ပါဘူး၊ အခုအချိန်ဟာ မြန်မာပြည်အတွက် သိပ်ကို အရေးကြီးတဲ့ အချိန်လဲ ဖြစ်နေလို့ဖြစ်ပါတယ်။ အလွန်အံ့အားသင့်ဖွယ် ရွေးကောက်ပွဲအပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေး ကာလအဆုံးသတ်ကာလမှာ လာရောက် လည်ပတ်ရတာဖြစ်လို့ ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်နေတယ် ဆိုတာကြည့်ခွင့်ရတာ ကျနော့်အတွက် သိပ်ကို အရေးပါပါတယ်။ ဒေသခံနိုင်ငံရေးသမားတွေကိုလဲ ကျနော်ကူညီ နိုင် အကြံပေးနိုင် ပါလိမ့်မယ်။ ဘာတွေလုပ်ဘို့လိုသေးလဲဆိုတာကြည့်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ အထူးသဖြင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးကိစ္စတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စတွေ၊ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ပဋိပက္ခတွေ၊ ဘာသာရေးလွတ်လပ် ခွင့်တွေ စတဲ့ကိစ္စတွေပါ။ အခုအချိန် လူတိုင်း စိတ်လှုပ်ရှားနေကြပေမဲ့ ကျနော်တို့ သတိထားဘို့လိုပါတယ်။ တိုင်းပြည်ကို နေ့ချင်းညချင်း အပြောင်းအလဲလုပ်လို့မရပါဘူး။ ဘယ်လိုအသေးအဖွဲလေးဘဲဖြစ်ဖြစ် ကူညီခွင့်ရသည်ဖြစ် စေ ကျနော် ကျေနပ်ပျော်ရွှင်နေမှာပါ။

မေး။ ။ ခင်ဗျားကတရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကိစ္စကိုပြောခဲ့တယ်။ ဒီဟာကကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ရာစုနှစ်တဝက်လောက် ပျောက်ဆုံးနေခဲ့တဲ့အရာ။ အရင်အခြေအနေနဲ့နှိုင်းရင် အခုအခြေအနေကိုခင်ဗျားဘယ်လိုစိတ်ထဲခံစားရပါသလဲ။

ဖြေ။ ။ တရားဥပဒေအပေါ် ယုံကြည်မှုရှိအောင်၊ လူတွေပြန်ယုံကြည်လာအောင် အပိုင်း ၃ ပိုင်းရှိမယ်လို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ပထမတခုက ဥပဒေကိုယ်တိုင်ကို ကြည့်ဘို့ လိုပါတယ်။ တချို့ဥပဒေတွေက အတော်တိုးတက်လာ ပြီ၊ တချို့ဥပဒေတွေက အခုမှပြန်စနေရတယ်၊ အခြေခံဥပဒေကိုယ်တိုင်လဲ အငြင်းပွါးစရာတွေရှိပါတယ်။ ပြည်သူတွေ ကိုယ်တိုင်ဒီတော့မှ သူတို့ဘာတွေမျှော်လင့်နိုင်တယ်၊ သူတို့အတွက် ဘာတွေပါတယ်ဆိုတာ သိလာမှာဖြစ် ပါတယ်။ ဒုတိယအပိုင်းက တရားဥပဒေအတိုင်း လိုက်နာစေခြင်း အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း အပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့မှ ပုလိပ်ကိုယ်တိုင်လဲ ဥပဒေကိုသူလိုသလို အနက်အဓိပ္ပါယ်မဖွင့်နိုင်မှာ။ တချို့နာမည်ကြီးအမှုတွေကို ကမ္ဘာ့တဘက်ခြမ်းကနေ ကျနော်တို့ကြားနေ ရတာတွေရှိပါတယ်။

ပုလိပ်ဒါမှမဟုတ် တစုံတဦးက ဥပဒေကိုအလွဲ သုံးပြီး မမှန်ကန်တဲ့ စွဲချက်တွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ နောက်တခုက လူတွေအတွက် မျှတတဲ့တရားစီရင် ရေးရှိဘို့ပါ။ တရားသူကြီးတွေက မျှမျှတတ တရားစီရင်ဘို့ပါ။ နောက်တခုက ဥပဒေကို ကိုယ်က သဘောမတူဘူး ဆိုတာကတပိုင်း၊ ဥပဒေကို ဘယ်လိုအနက်အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်တယ်ဆိုတာက တပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ခင်ဗျားရဲ့ နောက်ကြောင်း ဘာဆိုတာကို သိစရာမလိုဘဲနဲ့ တရားသူကြီးက အများပြည်သူ ရှေ့မှောက်မှာ ခင်ဗျားရဲ့ အမှုကို လွတ်လပ်မျှတစွာစစ်ဆေးမယ်၊ သက်သေအထောက်အထားတွေကိုစစ်ဆေးမယ် ဆိုတာတောင် ခင်ဗျား ဒီတရားသူကြီးရှေ့မှာ အမှုမရင်ဆိုင်နိုင်ဘူးဆိုရင် တရားစီရင်ရေး စနစ်က ယုံကြည်ကိုးစားရတဲ့စနစ် မဟုတ်တော့ဘူး။ ဒါတွေအားလုံးကိုပြင်ရမယ် ဒီသုံးခုလုံးကိုပြင်ရမယ် အချိန်တော့ကြာမယ် အတော်လဲကြိုးစား ရမယ်။

မေး။ ။ ခင်ဗျားက တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အကြောင်းနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ အစိုးရအုပ်ချုပ်မှု စနစ်ကို ပြောသွားတယ်နော်။

ဖြေ။ ။ နေ့တနေ့ ကုန်ဆုံးသွားတဲ့အချိန်မှာ ကျနော့်ကိုယ် ကျနော် ငါအမတ်အသစ် လေးဘဲလို့ ထင်နေမိတုံးပါ။ ဒီက လွှတ်တော်အမတ်တွေက လွှတ်တော်မှာ ၁၀ ရက်လောက်ဘဲ အတွေ့အကြုံရှိသေးတယ်။ ကျနော်ဗြိတိသျှပါလီ မန်ထဲရောက်သွားတော့ ဒီကအခြေအနေနဲ့ အတော်လေးကွာပါတယ်။ ဟိုကလွှတ်တော်က နှစ်ပေါင်းရာပေါင်း များစွာ သက်တမ်းရှိပြီ။ လွှတ်တော်ရုံး ဝန်ထမ်းတွေက သူတို့အလုပ်သူတို့ ကောင်းကောင်း သိတယ်။ ကျနော်လို လွှတ်တော်အမတ် အသစ်ကလေးကို နေသားတကျဖြစ်သွားအောင် ကောင်းကောင်းကူညီနိုင်တယ်။ ဘယ်လို သွားလာရမယ်၊ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေးသမားကောင်း တဦးဖြစ်လာအောင် လုပ်ရမလဲဆိုတာတွေ အကုန်အကြံဉာဏ် ပေးနိုင်တယ်။ ကျနော့်ကို ဘာလုပ်ရမယ်လို့ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒါကကြီးမားတဲ့ ကွာခြားချက်ပါ။ ဘယ်ကိစ္စတွေ ဘယ်လို လုပ်ရမယ်ဆိုတာ အကြံပေးရုံ ညွှန်ပြပေးရုံပါဘဲ။

ဒီမှာတော့ နေပြည်တော်ကလွှတ်တော်တွေနဲ့ တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ် လွှတ်တော်တွေ မှာတော့ အမတ်တွေက အသစ်တွေဖြစ်နေသလို အထောက်အကူပြု ဝန်ထမ်း အတော် များများ ကလဲ အတွေ့အကြုံမရှိကြဘူး။ ယူကေ အပါအဝင် နိုင်ငံ အတော် များများက ဒီကိစ္စအတွက် ကူညီနေကြပါတယ်။ အကူအညီတွေ အများကြီးပေးနေကြပါ တယ်။ ဗြိတိန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ရင်းနှီးတဲ့မိတ်ဆွေပါ။ မြန်မာနိုင်ငံကိုလည်း အကြိမ်ပေါင်း များစွာရောက်ဖူးပါတယ်။ ဒေါ်စု ယူကေကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်လာတုံးကလဲ ကိုယ်တိုင်အိမ်ရှင် အဖြစ်ဧည့်ခံဖူးသူပါ။ သူကလူတွေ ဒီမှာလွှတ်ပေးပါတယ်။ သူတို့ဒီမှာ ရှိနေတုံးပါဘဲ။ ဒီက လွှတ်တော်အထောက်အကူပြု ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ စာရေးဝန်ထမ်းတွေကို လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုတွေ လုပ်ပေးနေပါတယ်။ အတွေ့အကြုံကောင်းတွေ ပေးနေပါတယ်။ ဒါတကယ့်ကို အရေးပါတဲ့ဟာတွေပါ။

မေး။ ။ မြန်မာနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ချဉ်းကပ်လေ့လာတဲ့အခါ ခင်ဗျားရဲ့ မြန်မာပြည်အဆက်အနွယ် ဆိုတာက ဘယ်လောက်အထိ သက်ဆိုင်တယ်လို့ထင်ပါသလဲ။

ဖြေ။ ။ ကျနော့်အဖေက မြန်မာပြည်မှာ မွေးတယ်ဆိုတာနဲ့ဘဲ ကျနော်က အလိုအလျောက် မြန်မာပြည်ရေးရာ ကျွမ်း ကျင်သူတော့ ဖြစ်မလာနိုင်ပါဘူး။ ကျနော့်အဖေက မြန်မာပြည်သမိုင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ဟာတွေပြောပြတိုင်း မကောင်းတာတွေ ထည့်မပြောပါဘူး။ ကောင်းတဲ့ အတွေ့အကြုံလေးတွေဘဲ ထည့်ပြောပါတယ်။ သူတို့အဲဒီမှာကြီး ပြင်းရတဲ့အချိန် ဘယ်လိုပျော်ရွှင်ဖွယ် ကောင်းတဲ့ ကလေးဘ၀ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာတွေဘဲ ပြောပြခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်လိုဘဲ ဖြစ်ဖြစ် ဗမာပြည် အဆက်အနွယ်ဆိုတဲ့ ဖခင်ဆီကရခဲ့တဲ့ အမွေအနှစ်နဲ့ပတ်သက်လို့ ကျနော် တကယ့်ကို ဂုဏ်ယူပါတယ်။ ဗမာပြည်အကြောင်းပိုသိချင် ပိုဖတ်ချင်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီကိုလဲ လာလည်ချင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော့်နှလုံးသား ထဲမှာ မြန်မာဆိုတာ အနည်းအကျဉ်းရှိနေတော့ ကူညီချင်ခဲ့ပါတယ်၊ အထူးသဖြင့် မြန်မာပြည်သားတွေကို ကူညီ ချင်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာပြည်သားတွေဟာ သိပ်ကိုနှစ်လိုဖွယ်ကောင်းပါတယ်။

မေး။ ။ အမှောင်ခေတ်ကနေ လွတ်မြောက်အောင် မြန်မာနိုင်ငံဘယ်လိုများ လုပ်နိုင်မလဲ ခင်ဗျ။

ဖြေ။ ။ နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲ အပေါ်မှာလူတွေကအကြီး အကျယ် မျှော်လင့်ချက်ထား နေကြတယ်လို့ ကျနော် ထင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ကျနော်တို့ သတိထားဘို့လိုပါတယ်။ လူထုက သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးသမားတွေကို အချိန်လေး နဲနဲ ပေးဘို့လိုပါတယ်။ သူတို့ကို ထောက်ခံပေးဘို့လိုပါတယ်။ အမတ်တွေ အလုပ်လုပ်ဖို့လိုအပ်တဲ့ လက်နက်ကိရိယာ အားလုံးရရှိဘို့ စွမ်းရည်မြှင့်သင်တန်းတွေ ပေးဘို့လိုပါတယ်။ ဒါမှအလုပ်ကို အကျိုးရှိအောင်လုပ်နိုင်မှာပါ။  သင်တန်းတွေ အခြားအရာတွေကတဆင့် ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ ရအောင်လုပ်ပေးရပါမယ်။ ဒီတော့မှ ဒီလို အမတ်အလုပ်တွေကို လုပ်နိုင်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တိုင်းပြည်ကို ဘယ်လိုပြောင်းလဲအောင် လုပ်မလဲဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးလဲ သူတို့မှာ ရှင်းလင်းပြတ်သားတဲ့ အမြင်ရှိ ရပါမယ်။ တိုင်းပြည်မှာအပြောင်းအလဲ လုပ်ဖို့လိုနေပြီဆိုတာ ဟုတ်ပါတယ်။ သိပ်မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လို ပြောင်းလဲမှာလဲ၊ နေ့စဉ်ဘာတွေလုပ်မှာလဲ ဆိုတာသိဘို့လိုပါတယ်။ အပြောင်းအလဲ အပေါ်မှာယုံကြည်မှု ရှိဘို့လဲ လိုပါတယ်။ ဒါတွေကိုပြည်သူလူထုက ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

ဒေါ်စုက အမျိုးသမီးတယောက်ပါ။ သိပ်ကိုအံ့သြစရာကောင်းတဲ့ ထက်မြက်တဲ့ အမျိုးသမီးတဦးပါ။ ဒါပေမဲ့သူဟာ အမျိုးသမီး တယောက်သာဖြစ်ပါတယ်။ တယောက်ထဲနဲ့ သူအကုန်လုံးမလုပ်နိုင်ပါဘူး။ အမတ်တွေကလဲ အကုန်လုံး မလုပ်နိုင်ပါဘူး။ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ အပြောင်းအလဲနဲ့ အပြောင်းအလဲ အများအပြားဟာ မြို့ကြီးတွေ၊ မြို့ တွေ၊ ကျေးလက်ဒေသတွေ၊ တိုင်းရင်းသား ဒေသတွေမှာရှိတဲ့ လူ့ရပ်ရွာအသိုင်းအဝိုင်းကဘဲ လာရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရသစ်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုကို လူထုကလိုက်နာရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ မဲပေးရုံနဲ့စပီး မဲပေးရုံနဲ့ဆုံး သွားတာမဟုတ်ပါဘူး။ လူတိုင်းကိုယ့်ဆိုင်ရာ အလုပ်ကိုလုပ်ဘို့လိုပါတယ်။

မေး။ ။ ခင်ဗျားကြီးပြင်းလာတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လိုမြင်ခဲ့ပါသလဲ။ ဗြိတိန်လူမျိုး တယောက်အနေနဲ့ ခင်ဗျားရဲ့ မြန်မာပြည်နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတဲ့ အမွေအနှစ်က ငယ်ရွယ်စဉ်မှာ ဘယ်လိုများအဓိပ္ပါယ်ရှိခဲ့ပါသလဲ။ ခင်ဗျားကြီးပြင်းလာစဉ်မှာ ဒီအကြောင်းကတခုခု သတိထားမိစေပါသလား။

ဖြေ။ ။ လူတချို့ကို ကျနော်ဟာဗြိတိသျှလူမျိုးပါလို့ ပြောခဲ့တာရှိမယ်၊ တချို့ကိုတော့ ကျနော်ဟာ မြန်မာသွေး တဝက်ပါတဲ့ အင်္ဂလိပ်အိန္ဒိယကပြားပါလို့ ပြောခဲ့တာရှိမယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော့်အဖွားကို အိန္ဒိယမှာမွေး ခဲ့တာပါ။ ဒီတော့ကျနော့်မှာ နဲနဲစီတော့ သွေးနှောနေတာပေါ့။

ကျနော့်အမေက အင်္ဂလိပ်လူမျိုး၊ ကျနော့်ဝမ်းကွဲတွေအကုန်လုံးက မြန်မာမိဘတွေက မွေးတဲ့မြန်မာ စစ်စစ်တွေ။ ဒီ တော့သူတို့က ကျနော့်ထက်ပိုပြီး မြန်မာစာစားတယ်။ ကျနော့်မိသားစုလဲ ရံဖန်ရံခါမြန်မာစာစားပါတယ်။ ကျနော် ကတော့ ဒီအစားအစာတွေ အကုန်ကြိုက်တယ်။ ဘာလချောင် အသားညှပ်ပေါင်မုံ့လဲကြိုက်တာဘဲ။

မေး။ ။ မြန်မာ့ရင်ကြားစေ့ရေး လုပ်ငန်းအပေါ်ရော ခင်ဗျားဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။ ခင်ဗျားက ဒေါ်အောင်ဆန်းစု ကြည်ကို ခင်ဗျားရဲ့ သူရဲကောင်းတဦးအဖြစ် ပြောခဲ့တယ်။ မြန်မာမီဒီယာတွေမှာပါတဲ့ ခင်ဗျားအင်တာဗျူးတချို့ကို ကျနော်ဖတ်ရပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က အတိတ်ကိုအတိတ်မှာဘဲ ထားခဲ့ချင်တယ်ပြောတယ်။ မေ့လိုက် ချင်တယ်ပြောတယ်။ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲခံရတဲ့အမှုတွေနဲ့ အပြစ်ပေးချင်တယ်။ ဒီပေါ်မှာ ခင်ဗျားရဲ့ရပ်တည်ချက်နဲ့ မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ ပါတီစုံပါလီမန်အမတ်များအဖွဲ့ တို့ရဲ့ရပ်တည်ချက်ကဘယ်လိုများ ရှိပါသလဲ။

ဖြေ။ ။ ဒီအဆင့်မှာဒီကိစ္စကသိပ်ကိုအရေးကြီးတယ်လို့ထင်ပါတယ်။ မြန်မာပြည် အကြောင်းပြောတဲ့အခါ ကျနော့် ပုဂ္ဂလိကအမြင်ကိုဘဲ ပြောပါတယ်။ ယူကေ အစိုးရကိုကိုယ်စားပြုပြီးကျနော်ပြောလို့မရပါဘူး။ ကျနော်ဒီကိုရောက် တော့ ဗြိတိသျှသံအမတ်အိမ်မှာနေတာဖြစ်ချင်ဖြစ်မယ် သူကအိမ်ရှင်အဖြစ်နဲ့ဧည့်ခံတာကိုး ဒါပေမဲ့ သူတို့ကိုယ် စားကျနော်ကပြောလို့မရပါဘူး။

ဒါပေမဲ့ ကျနော့်ကိုယ်ပိုင်အမြင်ကို ပြောရရင်တော့ ရင်ကြားစေ့ရေး လုပ်ငန်းဆိုတာ အချိန်အကြာကြီးကြာတာဖြစ် တယ်။ လက်တုံ့ပြန်တာတို့ နောက်ကို သိပ်ပြန် လှည့်ကြည့်တာတို့ကို အတော် သတိထားဘို့လိုပါတယ်။ ဥပမာ အနေနဲ့ခင်ဗျားတို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာ ဖြစ်ခဲ့တာကို ပြန်ကြည့်ရင် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄၀ လောက်ကလွတ်လပ်ရေးရခဲ့တယ်။ ခုအထိ အဓိက ပါတီကြီးတွေအကြားမှာ အတိတ်ကိုအခြေခံပြီး မယုံ သင်္ကာမှုတွေအများအပြားရှိနေတုံးဘဲ။ စီးပွါးရေးအရ ယဉ်ကျေးမှုအရ အခြားဘက်အသီးသီးမှာ အတော့်ကို အံ့ အားသင့်စရာ ကောင်းလောက်အောင်လုပ်နိုင်ခဲ့တာတွေရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့တချို့အုပ်စုတွေအကြားမှာ နာကျည်းမှု တွေက ခုထိအတိုင်းအတာတခုအထိရှိနေတုံးဘဲ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလဲ နောက်နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကြာတဲ့အခါ သမိုင်း တပတ်လည်ပြီး ခုလိုအဖြစ်တွေ မဖြစ်ချင်ဘူးထင်ပါတယ်။ သတိထားဘို့ပြောတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးကျနော်မှားချင် မှားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ခင်ဗျားတို့ကိုယ်တိုင် ဆုံးဖြတ်ဘို့ပါဘဲ။

မေး။ ။ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးဆိုင်ရာ ပါတီပေါင်းစုံအမတ်များ အဖွဲ့ရဲ့ တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌ တယောက်အနေနဲ့ခင်ဗျားရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကိုပြောပြပါလား။

ဖြေ။ ။ ယူကေလွှတ်တော်မှာ အကြောင်းအရာ အလိုက်ပါတီ ပေါင်းစုံပါလီမန် အဖွဲ့တွေရှိပါတယ်။ တိုင်းပြည်တခု ချင်းအလိုက်တခုစီရှိပါတယ်။ မတူညီတဲ့ အကျိုးစီးပွါးတွေကို တခုထဲဖြစ်အောင် လုပ်ထားတာပါ။ ဒီတော့အမတ် တွေအတွက် သက်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာအလိုက် အတူတူထိုင်ပြီးဆွေးနွေးခွင့်ရတာ တကယ့်ကို အခွင့်အ လမ်းကောင်းတခုပါဘဲ။ ကျနော်အမတ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံရပြီး သိပ်မကြာဘူး ဒီအဖွဲ့မှာ တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာ ပါတယ်။ Baroness (Glenys) Kinnock နဲ့အတူတကွ ထမ်းဆောင်ရတာပါ။ သူကလေလာပါတီ အမတ်ဖြစ်ပြီး ဒီနေရာမှာ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ တာဝန်ထမ်းဖူးသူပါ။

နိုင်ငံတကာဖွံ့ဖြိုးရေးဝန်ကြီးဟောင်း Rushanara Ali လဲပါပါတယ်။ ကျနော်တို့ အခုလုပ်နေတာက Burma Campaign UK နဲ့နီးနီးကပ်ကပ် လက်တွဲ လုပ်နေပါတယ်။ ယူကေမှာရှိတဲ့ အရပ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းအများအပြားနဲ့လဲ လက်တွဲ လုပ်နေပါတယ်။ ဝန်ကြီးဌာနအများအပြားကလူတွေလဲ ကျနော်တို့ အစည်းအဝေးတွေကို လာတက်ပါတယ်။ သံအမတ်ကြီး ယူကေလာတဲ့အခါလဲ သူ့ဆီက နောက်ဆုံး အချက်အလက်တွေ ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ပေးလိုက်တဲ့ အကူအညီတွေကို ဘယ်လို သုံးစွဲနေတာနဲ့ပတ်သက်ပြီးလဲ နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးရေးဌာနအကြီးအကဲဆီက နောက်ဆုံး ရရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေရပါတယ်။ ဒီအကူအညီတွေ အလိုအပ်ဆုံး သူတွေဆီရောက်ရှိ သွားအောင် လုပ်နေတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေရပါတယ်။ ကျနော် လုပ်ချင် တာကတော့ ခုလို နောက်ဆုံးရရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေကို သိရှိတာတွေတင် မဟုတ်ဘဲ လွှတ်တော် အမတ်တွေ နောက်ထပ်များများ ဆွဲဆာင်နိုင်မဲ့ သူတု့ိပါလာအောင်လုပ်နိုင်မဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့ အလုပ်ကလေးတွေ နောက်လ အနည်းငယ်အတွင်းမှာ လုပ်ချင်ပါတယ်။