ယူရို ၂၀၁၆ ဘောလုံးပွဲတွေကလည်းကောင်းမှကောင်း။ မောင်မှန်ဖြင့် အိပ်ရေးတွေ အတော်ပျက်ရပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်နဲ့ ရုရှားတွေက ပြင်သစ်မှာ ခြေစွမ်းပြကြရုံမက လက်စွမ်းပါ ပြကြပါတယ်။ ခရိုအေးရှားကလည်း တက်ကြွစွာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပါတယ်။ ပြင်သစ်ရဲတွေ အတော်ကို အလုပ်ရှုပ်သွားကြရပါတယ်။ အမေရိကန်သမ္မတလောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဒူတာတေးတို့ကို အကူအညီတောင်းပြီး ဝိုင်းဝန်း ထိန်းသိမ်းခိုင်းလိုက်မှ တော်ကာကျမယ် ထင်ပါရဲ့။
ယူရို ၂၀၁၆ နဲ့ မရှေးမနှောင်းမှာပဲ စတင်ခဲ့တဲ့ ယူရို သန်းရှစ်ဆယ်ပွဲကြီးကိုလည်း ဆက်ကန်နိုး၊ ဆက်ကန်နိုးနဲ့ ပြည်သူအများက အားပါးတရ မျှော်လင့် စောင့်စားနေကြတာ။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် တစ်ချက်နှစ်ချက် ကန်ရရုံရှိသေး ဂိုးတောင် မသွင်းနိုင်သေးခင် Half Time နဲ့ ရပ်ဆိုင်းထားကြတယ်။ သရေပွဲပဲ လုပ်လိုက်ကြသလားတော့ မသိဘူး။ မောင်မှန်တို့မလည်း နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်က ကိစ္စတွေကို ငရဲကြီးရှစ်ထပ်ကနေ မော့မော့ကြည့်လိုက်ရတာ အမောသား။ တကယ်တော့ ကိုယ်နဲ့ဆိုင်လှတာလည်း မဟုတ်ပါ။ သိကြားနဲ့ အသူရာ ပဋိပက္ခကြား ငရဲသား မောင်မှန်က ငထွား ခါးမနာလိုတော့ပါ ခင်ဗျာ။
နောက်ကြည့်ရမယ့် ပွဲတစ်ပွဲကလည်း မျက်စိနားရောက်မှ တေ့လွဲ လွဲရတယ်။ ဒါကတော့ ယူရိုပွဲ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြည်တွင်းပွဲခင်ဗျ။ Twilight Over Burma ဆိုတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတို့ ပြိုင်ပွဲဝင်ကား။ အဲဒီကား ပြိုင်ပွဲမှာ မပြရတော့ဘူးဆိုတာ အများပြည်သူတွေ သိပြီးဖြစ်မှာပါ။ ပိတ်ပင်ရတဲ့ အကြောင်းတွေလည်း ရှိမှာပေါ့လေ။ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စရာတွေရှိလို့ ဖြစ်မှာပေါ့။ ဒါပေမဲ့ ဒီ Twilight Over Burma ဟာ ဗမာပြည်မှာ ဘာသာပြန်စာအုပ်အဖြစ် ထုတ်ဝေဖြန့်ချိခဲ့တာ များလှပါပြီ။ အစောဆုံး ဘာသာပြန်ခဲ့သူက စာရေးဆရာ၊ ပန်းချီဆရာ၊ ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ ဆရာ ဦးဝင်းဖေ ဖြစ်ပါတယ်။ မှုန်ပြာမှိုင်း တိုင်းမြန်ပြည်ဆိုတဲ့ အမည်နဲ့ပါ။ (ပြည်တွင်းမှာတော့ ဖြန့်ချိဟန် မတူပါဘူး။) ပြည်တွင်းမှာက မောင်သန်းဆွေ (ထားဝယ်)၊ နိုင်ဦး နဲ့ ပြေ (ဆေး ၂) စတဲ့ ဆရာတွေက ဘာသာပြန်ဆိုပြီး အကြိမ်ကြိမ် ထုတ်ဝေဖြန့်ချိခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒီအတိုင်းဆို ထပ်ရောင်းကောင်းဦးမယ် ထင်ပါတယ်။
ဒီဇာတ်ကားကို ပိတ်ပင်ခံရတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ VOA အသံလွှင့်ဌာနက တိုက်ရိုက် လေလှိုင်းအစီအစဉ် လုပ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ဆရာဦးဝင်းဖေ ဆွေးနွေးတာက ပိတ်ပင်လိုက်တဲ့အတွက် လူတွေ ပိုစိတ်ဝင်စားသွားတယ်တဲ့။ ကြည့်ဖို့ကို ပိုကြိုးစားလာကြတယ်တဲ့။ ပို ပျံ့နှံ့သွားတယ်တဲ့။ ဆေးကြောင့် လေးသွားတဲ့ သဘော ဆရာဦးဝင်းဖေ ပြောသွားတယ်။ ဆရာပြောတာ မောင်မှန် သဘောတူတယ်။ မောင်မှန့် အတွေ့အကြုံကိုလည်း တင်ပြပါဦးမယ်။
၂၀၁၀ နောက်ပိုင်း ဒီမိုကရေစီရပါပြီဆိုတဲ့ မြန်တိုင်းဌာနီမှာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတို (Short Film) ပြပွဲတွေ ပြိုင်ပွဲတွေ ခဏခဏ ကျင်းပပါတယ်။ မောင်မှန်ကလည်း ရုပ်ရှင်ကို စွဲစွဲလန်းလန်း ကြိုက်တဲ့သူဆိုတော့ သဘောကျပါတယ်။ ကြည့်တန်သလောက်လည်း ကြည့်ဖြစ်ပါတယ်။ စပ်မိလို့ ရမ်းတုတ်ရရင် ဗမာရုပ်ရှင် ဇာတ်လမ်းတိုဆိုတာ အတော်စောစောကတည်းက ပေါ်ပေါက်ခဲ့တာလို့ မောင်မှန် ယူဆပါတယ်။ တစ်ခြားမဟုတ်ပါဘူး။ မ.ဆ.လ ခေတ်မှာ ဗဟိုသတင်းစဉ်က ရိုက်ကူးပြီး ရုပ်ရှင်ရုံတွေမှာ ရုပ်ရှင်ကားကြီး မပြခင်မှာ အကြိုပြတဲ့ နမော်နမဲ့ ဦးပေသီးဟာ ဗမာ Short Film လို့ ထင်တာပါပဲ။ (အသက် ၅၀ နဲ့အထက် ပုဂ္ဂိုလ်တွေ မှတ်မိကြမယ် ထင်ပါတယ်။)
ဒီဘက်ခေတ် ဇာတ်လမ်းတိုတွေကို အားပေးရင်း အချို့ကားတွေကိုကျ မောင်မှန် ကောင်းကောင်း သဘောမပေါက်တော့ဘူး။ ဘာကိုဆိုလိုမှန်း နားမလည်ဘူး။ စီစဉ်တင်ဆက်သူတွေကို အပြစ်ဆိုနေတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ ခေတ်ပေါ် အာရုံခံစားပုံကို မောင်မှန် နားမလည်တာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်။ တစ်နည်းပြောရရင် မောင်မှန် ဉာဏ်မမီတာလည်း ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ ထားပါတော့။ ဒီတော့ နောက်ပိုင်းမှာ ဇာတ်လမ်းတိုတွေကို သိပ်မကြည့်ဖြစ်တော့ဘူး။ ဒီပြိုင်ပွဲကိုလည်း သွားကြည့်ဖို့ စိတ်ကူးမရှိပါဘူး။ အဲဒီ Twilight Over Burma ကိုလည်း သတိမထားမိဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပိတ်လိုက်တယ်ဆိုတဲ့အခါကျ စိတ်ထဲက ယားကျိကျိနဲ့ ကြည့်ချင်လာရဲ့။ လူ့စိတ်သဘောကိုက မကြည့်နဲ့ဆိုလေ ကြည့်ချင်လေမို့လား။ (ဒါတောင် စာအုပ်ဖတ်ပြီးသား၊ ထပ်ဖတ်ချင်လည်း လက်ထဲ အသင့်ရှိပြီးသားနော်) ခုထိတော့ မကြည့်ရသေးဘူးပေါ့။ ဒီကားကို ကြည့်လို့ဖြင့် ရာဇဝတ် မသင့်ဘူးဆိုရင် မောင်မှန် ရှာကြံကြည့်ဖြစ်ဦးမှာပါ။ အော်....လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာ၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာ..... အဲဂလိုကြီးပါလား ခင်ဗျာ။
ဒါတွေအသာထားလို့ ကြားစကားလေးများလည်း ဆိုလိုက်ပါရစေဦး။ ကြားစကားဆိုလို့ ဟိုကြား၊ ဒီကြား အရှုပ်ပွားပြီး လုပ်စားမယ့်စကားမျိုး မဟုတ်ရပါဘူး။ ဗမာစကားမှာ ကြားချတယ်ဆိုတာ ရှိတယ်မို့လား။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ညှိနှိုင်းမရ ဖြစ်ကြတဲ့အခါ တတိယ အဖြေထုတ်ကြည့်တဲ့သဘောပေါ့။ အဲဒီ ကြားစကားကို ပြောတာပါ။ ကြားချလိုက်လို့ အဆင်ပြေသွားတာလည်းရှိ၊ ပိုဆိုးသွားတာလည်း ရှိသပေါ့။ လတ်တလော ကြားရတဲ့ ကြားကိစ္စလေးတစ်ခုအကြောင်းနဲ့ ရိုးရာပုံပြင်လေးတစ်ပုဒ်ကို တွဲဖက် တင်ဆက်လိုက်ပါတယ်။ အဆိုးအကောင်း အကျိုးအကြောင်းကတော့ စာဖတ်ပရိသတ်များပဲ စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်တော်မူကြပါ ခင်ဗျာ။
မောင်မှန်တို့ဆီမှာ တအုံ့နွေးနွေး ဖြစ်နေတာ ကြာပြီဖြစ်တဲ့ ဘင်္ဂါလီ၊ ရိုဟင်ဂျာ အခေါ်အဝေါ် ပြဿနာပါ။ နောက်ဆုံးတော့ အစိုးရသစ်ခေါင်းပေါ် ပုံကျလာပါတော့တယ်။ ဒီတော့ အစိုးရကလည်း ကြားချရတော့တာပေါ့။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေး ညီလာခံမှာ အစိုးရကိုယ်စားလှယ်က ရခိုင်ပြည်နယ်မှ မွတ်ဆလင်အသိုင်းအဝိုင်းလို့ သုံးနှုံးဖို့ တရားဝင် ပြောကြားခဲ့ပါပြီ။ ဘင်္ဂါလီမဟုတ်၊ ရိုဟင်ဂျာမဟုတ်တဲ့ ကြားအခေါ်အဝေါ်ပေါ့။ (ကုလသမဂ္ဂက ရိုဟင်ဂျာလို့ပဲ ဆက်ခေါ်မယ်ပြောပြီး အီးယူက ရှောင်ရှား ခေါ်ဝေါ်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်) ဒါက ကြားကိစ္စပေါ့။
ပုံပြင်လေးကတော့ ဒီလိုပါ။
ကိုရွှေထူး(ပြည်)ရဲ့ ကာတွန်းမှာ မောင်မှန် ဖတ်ဖူးတာပါ။ ရွာတစ်ရွာမှာ အင်္ဂလိပ်စာနည်းနည်းတတ်တဲ့ သူကြီးတစ်ယောက် ရှိသတဲ့။ သူကြီးဖွင့်ထားတဲ့ လက်ဖက်ရည်ဆိုင် အမည်က The Wall(သည်ဝေါ)တဲ့။ ရွာထဲက အချို့ဆိုင်တွေလည်း သူကြီးအားကျပြီး သည်ဝေါကွမ်းယာ၊ သည်ဝေါ လေထိုးကျွတ်ဖာ စသဖြင့် ဖြစ်ကုန်ကြတယ်။ အဲဒီရွာကို ပြောင်းလာတဲ့ ကျောင်းဆရာက The Wall ကို သည်ဝေါ လို့ရေးတာ မှားတယ်။ သည်ဝေါ(လ)ဆိုမှ မှန်မယ်ဆိုပြီး ပြင်ပေးတယ်။ ပြင်သူလည်းရှိ၊ မပြင်သူလည်း ရှိပေါ့။
ဒီမှာတင် ဝေါဂိုဏ်းနဲ့ ဝေါ(လ)ဂိုဏ်းရယ်လို့ ရွာထဲ နှစ်ခြမ်း ကွဲပါတော့တယ်။ ရွာဦးကျောင်းဆရာတော်ကလည်း မနေသာတော့ဘူး။ ရွာသားများလည်း ရင်ကြားစေ့ရေးအတွက် ကြားချရပါလေရော။ ဝေါလည်းမဟုတ် ဝေါ(လ)လည်းမဟုတ်၊ ဝှီးလုပ်ကြဟဲ့လို့ မိန့်တော်မူပစ်လိုက်ရတယ်။ ဆရာတော်ဆိုတော့ ကြောက်ကြရတယ် မဟုတ်လား။ မှန်ပါဘုရား၊ တင်ပါဘုရားပေါ့။ ဝှီးဆို ဝှီးပါမယ်ဘုရားပေါ့။
မောင်မှန်တို့လည်း ဝှီးလိုက်ကြပါစို့လား ခင်ဗျာ။
