မဇ္ဈိမသည် အီတလီသံအမတ်ကြီး မစ္စတာ Mr Pier Giorgio Aliberti အား မကြာသေးမီက အင်တာဗျူး ပြုလုပ်ခဲ့ရာ၊ အီတလီ-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး၊ အဆင့်မြင့်အရာရှိများ၏ ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်များ နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းမှှု စသည့်အကြောင်းအရာများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အီတလီ သံအမတ်ကြီးအား မဇ္ဈိမ အယ်ဒီတာချုပ် ဦးစိုးမြင့်က မတ်လ အတွင်းက မေးမြန်း ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အီတလီ အစိုးရဟာ မြန်မာအရာရှိ တချို့အတွက် သင်တန်းတွေ ပေးနေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် စက်မှှု ဆိုင်ရာ နယ်ပယ်မှာပါ။ အဲဒီ လေ့ကျင့်သင်ကြားရေး အစီအစဉ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ကို တစ်ခုခု ပြောပြနိုင်မလား။

ကျွန်တော် အရင်က ပြောခဲ့သလိုပဲ စွမ်းရည် တည်ဆောက်မြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုတယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ လေးလေးနက်နက် ယုံကြည်ပါတယ်။ အပေါ်စီးကနေ သင်ပေးမယ့် ပုံစံမျိုးကို ကျွန်တော်တို့ လုပ်ချင်တာ မဟုတ်ဘဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံကို မျှဝေတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ လုပ်ချင်တာပါ။ စွမ်းရည် တည်ဆောက်ရေးဟာ ကျွန်တော်တို့အတွက် အဓိကကျတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုပါ။

ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ UNIDO ကနေ တစ်ဆင့် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်မှု အမျိုးမျိုးမှာ ကျွန်တော်တို့ တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်လုပ်ဆောင်နေပြီးတော့၊ လူငယ်တွေ၊ အမျိုးသမီးတွေ၊ အသေးစားနဲ့ အလတ်စား လုပ်ငန်းတွေကို ပံ့ပိုးကူညီပေးမယ့် စီမံကိန်းတွေအတွက် ကျွန်တော်တို့ ငွေကြေးထောက်ပံ့ပေးနေပါတယ်။

ကဏ္ဍအမျိုးမျိုး အတွက် အီတလီမှာ သင်ကြားပို့ချမှု တချို့ပြုလုပ်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ခရီးသွားလုပ်ငန်းလိုမျိုး၊ ပြီးတော့ ပုဂံက ယွန်းထည် လုပ်ငန်းတွေနဲ့ တခြားဟာတွေလည်း ပါပါတယ်။ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ဆိုင်ရာ အဓိက ကုမ္ပဏီကြီးဖြစ်တဲ့ ENI လိုမျိုး ကုမ္ပဏီတချို့ဟာ အစိုးရ အရာရှိတွေအတွက် အီတလီက သင်တန်းတချို့ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့နေကြပါတယ်။ အီတလီက အကောင်းဆုံး စားဖိုမှူး သင်တန်းကျောင်းကို ငယ်ရွယ်တဲ့ စားဖိုမှူးတစ်ယောက် သွားတက် နိုင်ရေးအတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့မှှုရအောင် ကျွန်တော်တို့ ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက်လည်း ကျွန်တော်တို့ အရမ်း ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူကြောင်း ပြောပါရစေ။

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ကျောင်းသားတွေအကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်က နိုင်ငံခြား ဘာသာစကားဌာန လက်အောက်မှာ အီတာလျံ ဌာန တစ်ခု ဖွင့်လှစနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် ကျွန်တော် အရမ်း ဂုဏ်ယူမိပါတယ်။ အနာဂတ်အတွက် ခရီးသွား လုပ်ငန်းဟာလည်း အလွန် အရေးကြီးတယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်တာမို့ ခရီးသွား လုပ်ငန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပိုမိုလုပ်ဆောင်သွားဖို့လည်း ကျွန်တော်တို့ စီစဉ်နေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရေရှည်ခံမယ့် ခရီးသွားလုပ်ငန်းမျိုး ဖြစ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ မှန်ကန်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ရပ်နဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်ပြီး အဲဒီကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့မှာ အိုင်ဒီယာတွေ ရှိပါတယ်။

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သံအမတ်ကြီးရဲ့ အမြင်ကို ကျွန်တော် မေးချင်ပါတယ်။ မကြာသေးခင်က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို သံအမတ်ကြီး ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ရလဒ်အပေါ် သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။

ဥရောပ လေ့လာသူ မစ်ရှင်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ် ဖြစ်ရတာ ကျွန်တော် အလွန့်အလွန် ဝမ်းသာမိပါတယ်။ အဲဒါဟာ ဒီမိုကရေစီအတွက် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ နေ့တစ်နေ့ပါ။နံနက်အစောကြီး၊ ၆ နာရီမထိုးခင် မဲရုံကို ကျွန်တော်ရောက်နေခဲ့ပါတယ်။ မဲထည့်ဖို့အတွက် တန်းစီနေကြတဲ့ လူတန်းရှည်ကြီးကို မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ လူကြီး၊လူငယ်၊ အသက်အရွယ်မျိုးစုံ၊ မျိုးဆက်အားလုံး ပါကြပါတယ်။ အဲဒါဟာ တကယ့်ကို ထူးခြားတဲ့ အတွေ့အကြုံတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ရလဒ်နဲ့ပတ်သတ်ပြီး ယေဘုယျ ပြောရမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်မျှတတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အခြေအနေတချို့ရှိခဲ့ပေမဲ့ အဲဒါဟာ ဒီမိုကရေစီရဲ့ အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်တဲ့ ဥပမာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ အခု မြင်နေရတာက အရမ်းကို အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းစဉ်ပါ။အလွန်အရေးကြီးတဲ့ အမျိုးသားပြန်လည်စည်းလုံးရေး ကို ရည်ရွယ်ဖော်ဆောင်ပေးဖို့ ကြိုးစားမယ့် အသွင်ကူးပြောင်းရေး အစိုးရတစ်ရပ်ကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီနိုင်ငံမှာ ပြဿနာတွေ အများကြီးရှိတာကို ကျွန်တော်တို့ သိပါတယ်။ လူမျိုးစု ပဋိပက္ခတွေ၊ တရားမျှတမှု ကင်းမဲ့ခဲ့တာတွေ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု မရှိတာတွေ စသဖြင့် အများကြီး ဖော်ပြနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုတော့ အပေါင်းလက္ခဏာဆောင်တဲ့ ဒီမိုကရက်တစ် ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အခြေခံအစိတ်အပိုင်းအားလုံး ရှိနေပါပြီ။ အဲဒါဟာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အပေါင်းလက္ခဏာ ဆောင်တဲ့ အနာဂတ်တစ်ခု ရှိလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် စိတ်ချယုံကြည်ပါတယ်။

အဲဒါဟာ စိန်ခေါ်မှုတွေ မရှိဘူးလို့ ဆိုလိုချင်တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ရှေ့လမ်းခရီးဟာ အလွန် ကြမ်းတမ်းမှာ ဖြစ်ပြီး အစိုးရသစ်အနေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ အားလုံးကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ အရမ်းခက်ခဲမှာပါ။ အထူးသဖြင့် မျှော်လင့်ချက်တွေ အရမ်း မြင့်မားနေကြလို့ပါ။ မျှော်လင့်ချက်တွေကို ထိန်းချုပ်ရမယ်လို့ ဥရောပမှာ ကျွန်တော်တို့ ပြောကြပါတယ်။ ပထမဆုံး နေ့ရက်မှာပဲ အရာရာအားလုံး ချက်ခြင်း ပြောင်းလဲ သွားလိမ့်မယ်လို့  တွေးလို့ မရပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တချို့ အလားအလာကောင်းတွေဟာ အရာရာ တိုးတက်ပြောင်းလဲနေတယ်ဆိုတာကို ပြသနေတာမို့ အလွန်အရေးကြီး ပါတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ အစိုးရသစ်ကို အချိန်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။ အစိုးရသစ်ဟာ ပထမဆုံးနေ့မှာပဲ အရာရာကို ချက်ချင်းကြီး ပြောင်းလဲပေးလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်လို့ မရပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ဟာ သူတို့ကို ကူညီရပါမယ်။ သူတို့ဘက်ကနေ ရပ်တည်ပေးပြီး သူတို့ကို တတ်နိုင်သမျှကူညီဖို့ ကြိုးစားရမှာပါ။ သူတို့ကို space တစ်ခုပေးဖို့ ၊ လမ်းကြောင်းမှန်အတိုင်းသွားဖို့အတွက် နိုင်ငံရေး space ပေးဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့ ကျွန်တော်ပြောချင်ပါတယ်။

အစိုးရဟာ ပွဲဦးထွက်ကတည်းက အတော်လေး အထင်ကြီးစရာ ကောင်းပါတယ်။ အဲဒါဟာ ထင်ရှားပါတယ်။ ခိုင်မာလှတဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု တစ်ရပ်အောက်မှာ အစိုးရဟာ ပိုထိရောက်လာပြီး အရင်ကထက် ပိုပြီး စူးစိုက်မှု ရှိလာပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှာ တာဝန်တွေ အများကြီး ရှိလာမှာပါ။ ကျွန်တော်တို့ အားလုံး သိထားကြတဲ့အတိုင်း သူကပဲ ခေါင်းဆောင် သွားမှာပါ။အဲဒါဟာ ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခိုင်မာတဲ့ အလားအလာ တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်သူက ဦးဆောင်မလဲဆိုတာ အရမ်း ထင်ရှားနေပါတယ်။ အဲဒီအချက်ဟာ အလှူရှင်တွေနဲ့ စီးပွားရေးသမားတွေအတွက် အလွန်အရေးကြီးတယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။ ဘာတွေဖြစ်နေလဲ ဆိုတာကို အပြုသဘောဆောင်တဲ့ စိတ်ဓာတ်၊ အားပေးထောက်ခံတဲ့ စိတ်ဓာတ်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ လေ့လာကြည့်နေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးရမယ်ဆိုရင်၊ မြန်မာ့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အီတလီပါဝင်နိုင်မယ့် အခန်းကဏ္ဍ တစ်ခုခု ရှိပါသလား။

ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ အရေးကြီးတဲ့ အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော် ဒီကိုရောက်ကတည်းက အဲဒီနယ်ပယ်မှာ ကျွန်တော် တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ဟာ Peace Support Group မှာ ပါဝင်ပါတယ်။ ပြီးတော့ Joint Peace Fund မှာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ပါဝင်မှှုကိုလည်း အပြီးသတ် ဆောင်ရွကနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ အရေးကြီးလှတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်လို့ပါ။

ကျွန်တော် ပြောခဲ့သလိုပဲ လူမျိုးစု ပဋိပက္ခတွေဟာ ဆယ်စုနှစ်တွေ အများကြီး ဆက်ဖြစ်နေခဲ့တာပါ။ အဲဒီလို ပဋိပက္ခတွေ ရှိနေမယ်ဆိုရင် လူတွေ ပုံမှန်ဘဝ တစ်ခု ရလာဖို့ မဖြစနိုင်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဟာ အစိုးရသစ်အတွက် အရေးကြီးတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ အဲဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှု တစ်ရပ်ပါ။ ဒီခေတ်သစ်၊ ဒီပတ်ဝန်းကျင်သစ်ဟာ အပြုသဘော ဆောင်နိုင်တယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်။ NCA ကို လက်မှတ် ရေးထိုးထားခြင်းမရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေထဲက တချို့ဟာ အခုဆိုရင် NCA ကို လက်မှတ်ရေးထိုးဖြစ်မယ့် အလားအလာတွေ ပိုပြီး လမ်းပွင့်လာပါပြီ။ လက်လွတ်မခံသင့်တဲ့ အခွင့်အလမ်းကြီးတစ်ရပ် ရှိတယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် အစိုးရသစ်မှာ အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ ရှိတယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။ ရှေ့ဆက်ခြေလှမ်းနိုင်မယ့် ဖြစနိုင်ခြေတွေ လုံးဝရှိနေတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ အလှူရှငနိုင်ငံတွေ ဖြစ်ကြတဲ့ ဥရောပနိုင်ငံကြီးတွေ၊ အမေရိကန်၊ ဂျပန် နဲ့ တခြား ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကူညီဖို့ အတူတကွ ဆောင်ရွက်ရမှာပါ။

ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ခုဖြစ်တာမို့ တခြားနိုင်ငံတွေက ဦးဆောင်လို့တော့ မရပါဘူး။မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေ နဲ့ မြန်မာအစိုးရကပဲ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဦးဆောင်ပါလိမ့်မယ်။ကျွန်တော်တို့ကတော့ အဲဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို ကူညီပံ့ပိုးသွားမှာပါ။ အဲဒါဟာ မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါဟာ အနာဂတ်အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ဒီနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အကြောင်း ပြောပြီဆိုရင်၊ ဖက်ဒရယ်ဝါဒအကြောင်း ပြောပြီဆိုရင်၊ အာဏာကို တစ်နည်းမဟုတ် တစ်နည်းနဲ့ မျှဝေဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ တခြားအဖွဲ့တွေ အားလုံးကိုလည်း ပါဝင်စေဖို့ လိုအပ်ပြီး၊ ပင်လုံစာချုပ်စိတ်ဓာတ်ဆီ ပြန်သွားရမယ်၊ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ လေးလေးနက်နက် ဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။

နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာခဲ့တဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကနေ ဒီမိုကရေစီကို အသွင်ကူးပြောင်းတာနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး မေးရမယ်ဆိုရင်၊ မြန်မာနိုင်ငံက အသွင်ကူးပြောင်းရေးကို သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။ ဘယ်လမ်းကြောင်းကို ဦးတည်နေတယ်လို့ သံအမတ်ကြီး ထင်ပါသလဲ။

အရင်က ရှိခဲ့တဲ့အရာနဲ့နှှိုင်းယှဉ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ဦးတည်ချက်ကို သွားနေတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် အများကြီးပိုပြီး ဒီမိုကရေစီဆန်တဲ့ အစိုးရ ရှိလာပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအကြောင်း ပြောတဲ့အခါ ဆိုရင်တော့၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စံနှုန်းတွေနဲ့ကြည့်ရင် အဲဒါဟာ စံချိန်မီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ တစ်ခု မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ ရှှုမြင်ကြပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့အမြင်မှာ စစ်တပ်ဟာ သူတို့ အခုရနေတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမျိုး ယူမထားသင့်ဘူးလို့ ကျွန်တော်တို့ ယူဆလို့ပါ။ဒီမိုကရေစီကို သွားရာမှာ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ကွဲပြားတဲ့ ချဉ်းကပ်ပုံ တစ်ခု ရှိနေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်နေရာကို ရောက်နေသလဲ ဆိုတာကို စဉ်းစားရမယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ နိုင်ငံတိုင်းမှာ ကိုယ်ပိုင် ချဉ်းကပ်ပုံနည်းလမ်း၊ကိုယ်ပိုင်လမ်းကြောင်းနဲ့ ကိုယ်ပိုင် အချိန်အခါတွေ ရှိကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အုပ်ချုပ်ရေး၊ ခြေလှမ်းတွေဆက်လှမ်းရေး နဲ့ အဖြေတစ်ခု ရှာရာမှာ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့သဘောအတိုင်း ဖြစ်ရမယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။တိုးတက်မှှုရှိနေတဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းမှှု အခြေအနေဆီကနေ၊ အရာရာကို အရပ်သားအစိုးရက ထိန်းချုပနိုင်မယ့် စစ်မှန်တဲ့ ဒီမိုကရေစီကို သွားရာမှာ အိုင်ဒီယာတွေ ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ နောက်ထပ် လှမ်းစရာခြေလှမ်းတွေ ရှိနေသေးတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ လမ်းကြောင်းမှန်ပေါ်မှာ ရှိနေတယ်လို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။ ဒါဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ စစ်ဘက် နဲ့ အရပ်ဘက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှှုနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာကို ကျွန်တော်တို့ ကြည့်ရပါမယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်အနေအထားကို ရောက်နေသလဲ ဆိုတာကို ပြောဖို့လည်း နည်းနည်းစောပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရောက်နေတဲ့ လမ်းကြောင်းကတော့ ကောင်းတဲ့လမ်းကြောင်းပါ။ ပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲအပေါ်၊ ဆင်းသွားတဲ့ အစိုးရရဲ့သဘောထားကလည်း အလွန် အပြုသဘောဆောင်တာမို့ ဆင်းသွားတဲ့ အစိုးရကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ ချီးကျူးရမှာပါ။ သူတို့ဟာ လုပ်ငန်းစဉ်ကို သေချာ ပြင်ဆင်ခဲ့လို့ပါ။ လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အီတလီက ၂၀၁၁ ကတည်းက တက်တက်ကြွကြွ ကူညီနေပါတယ်။ အလွန် အပြုသဘောဆောင်တာတွေ ဖြစ်လာမယ့် မျိုးစေ့တွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုအခါမှာတော့ အဲဒါဟာ တကယ်ဖြစ်လာပါပြီ။ ဒီမိုကရေစီ ဖူးပွင့်ခွင့် ရလာဖို့အတွက် ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကို လွယ်ကူချောမွေ့အောင် ကြိုးစားခဲ့တာမှာ ကျွန်တော်တို့ မှန်ကန်ခဲ့တယ်လို့ ကျွန်တော် တကယ်ကို ယူဆပါတယ်။ အဲဒါကို တစ်ရက်တည်းနဲ့တော့ လုပ်ဆောငနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘယ်အရာကိုမှ ချက်ခြင်းလက်ငင်း လိုချင်လို့ မရပါဘူး။ အချိန်ယူရမှာပါ။ ကျွန်တော်ပြောခဲ့သလိုပဲ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးဟာ လမ်းကြောင်းတစ်ခုပါ။ ခင်ဗျားဟာ အဲဒီလမ်းကြောင်းကို ဖြတ်သန်းရပါမယ်။ ဒါပေမဲ့ အခု မြန်မာကို အရင် လေး၊ငါးနှစ် အကြာကာလကနဲ့ နှှိုင်းယှဉ်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အခု လုံးဝ ခြားနားတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခု ဖြစ်နေပါပြီ။ ခင်ဗျားက ကျွန်တော့်ထက် ပိုသိမှာပါ။

အနာဂတ်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် နှစနိုင်ငံဆက်ဆံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သံအမတ်ကြီးရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေက ဘာတွေပါလဲ။

နိုင်ငံရေး ရှုထောင့် တစ်ခုကနေ ကျွန်တော်ပြောပါမယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေး ပိုခိုင်မာလာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်မှု အပြည့် ရှိပါတယ်။ ဧပြီလ အစောပိုင်းမှာ အဆင့်မြင့် ခရီးစဉ် ရှိခဲ့ပြီး၊ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ပျော်ရွှင်ပါတယ်။ အဲဒါဟာ နိုင်ငံရေး ကူညီမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ခိုင်မာတဲ့ အလားအလာကောင်း တစ်ခုပါ။ အဲဒါဟာ ခင်ဗျားတို့ လိုအပ်နေတဲ့ အရာ၊ ကျွန်တော်တို့ ပေးအပ်ချင်တဲ့ အရာဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်တော် ယူဆပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒါဟာ အလွန်အရေးကြီးတဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်ခုလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။

ဒုတိယအပိုင်းကတော့ ကျွန်တော်ပြောခဲ့သလိုပဲ။ စီးပွားရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးပါ။ အီတလီကနေ စီးပွားရေးသမားတွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ပိုရောက်လာပြီး ကုန်သွယ်ရေး တိုးမြင့်လာတာကို ကျွန်တော်တို့ မြင်ကြရလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ အဲဒါဟာ ကျွန်တော်တို့ ကြားခဲ့တာပါ။ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တုန်းကတော့ လူအများအပြားဟာ နည်းနည်း တွန့်ဆုတ်နေခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ အသွင်ကူးပြောင်းရေး အကြောင်း နဲ့ ဘယ်လိုဆက်ဖြစ်မယ်ဆိုတာကို သိရှိလိုခဲ့ကြပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲက အောင်အောင်မြင်မြင် ဖြစ်သွားခဲ့ပြီး အခုဆိုရင် အရည်အချင်းရှိတဲ့ ဝန်ကြီးတွေ အများကြီး ပါဝင်တဲ့ အစိုးရသစ်တစ်ရပ် ခင်ဗျားတို့ဆီမှာ ရှိလာပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ဒီကိုလာဖို့ စိတ်ဝင်စားသူတွေ ပိုများလာလိမ့်မယ်လို့ ကျွန်တော် အပြည့်အဝ ယုံကြည်ပါတယ်။

တတိယအပိုင်းကတော့ ကျွန်တော်ပြောခဲ့သလိုပဲ ယဉ်ကျေးမှုကိစ္စတွေပါ။ နှစ်နိုင်ငံ ပြည်သူအချင်းချင်း ဖလှယ်မှု မြင့်တက်လာတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်က အီတလီကို လာဖို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ဗီဇာတောင်းခံမှုဟာ ရှေ့တစ်နှစ်ကနဲ့စာရင် ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး မြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ အီတလီအကြောင်း သိဖို့နဲ့ အီတလီကို လာရောက်လည်ပတ်ဖို့ မြန်မာဘက်မှာလည်း စိတ်ဝင်စားမှုတွေ အများကြီး ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပါ။ အီတလီ ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်တွေ အများကြီးလည်း ဒီကိုလာကြပါတယ်။ ဒါဟာ ဖလှယ်မှုတွေ၊ အပြန်အလှန် နားလည်မှုတွေ အားကောင်းလာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ်။

ပိုပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြောရရင်၊ ယဉ်ကျေးမှုကို နားလည်လာပြီဆိုရင် အဲဒါအားလုံးကို တန်ဖိုးထားခံစားနိုင်မှာပါ။ အီတလီကို သွားပြီဆိုရင် အီတလီ အစားအသောက်တွေက ဘာလဲ၊ အီတလီ ယဉ်ကျေးမှုက ဘာလဲ ဆိုတာကို နားလည်လာမှာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း ကျွန်တော်တို့ ဒီလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ကူညီဖို့၊ ဖလှယ်မှုတွေ လွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ ဒီကိုရောက်နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး ကဏ္ဍ၊ စီးပွါးရေးကဏ္ဍ နဲ့ ယဉ်ကျေးမှုကဏ္ဍ ဆိုပြီး ရှိနေပါတယ်။

ပြီးတော့ ဖွံ့ဖြိုးရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု လုပ်ငန်းစဉ်လည်း ကျွန်တော်တို့မှာ ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ မြှင့်တင်ဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ ဆောင်ရွက်နေကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အီတလီရဲ့ ဦးစားပေးအာရှနိုင်ငံ အနည်းငယ်ထဲက တစ်နိုင်ငံပါ။ ဒါကြောင့်မို့ မြန်မာမှာ ကျွန်တော်တို့ အရမ်း တက်တက်ကြွကြွ ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော် ခုနက ပြောခဲ့သလိုပဲ ဒီနယ်ပယ်မှာလဲ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တည်ရှိမှုကို မြှင့်တင်ဖို့ ရည်ရွယ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အစီအစဉ်တွေ အကြောင်းကို မြန်မာအစိုးရသစ်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဆွေးနွေးသွားမှာပါ။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့မှာ ကြားဝင်ကူညီနိုင်မယ့် နယ်ပယ် အနည်းဆုံး လေးခု ရှိနေပြီးတော့ အဲဒီအချက်ဟာ အနာဂတ် နှစနိုင်ငံ အပြန်အလှန် ဆက်ဆံရေးကဏ္ဍနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လေးလေးနက်နက် ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။   

အဆင့်မြင့် ချစ်ကြည်ရေး ခရီးစဉ်တွေ အကြောင်းလည်း ပြောပါဦး။

အတိတ်ကာလတုန်းကလည်း နှစ်နိုင်ငံ အဆင့်မြင့် အရာရှိတွေရဲ့ ခရီးစဉ်တွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။အီတလီကို နှစ်ကြိမ်သွားခဲ့တဲ့ သမ္မတ တစ်ဦး ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း အီတလီကို သွားခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ အီတလီ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟာ ဒီကိုလာရောက်ခဲ့တာမို့၊ ဒီကို အစောဆုံး လာရောက်ခဲ့သူတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒုဝန်ကြီးတွေလည်း ဒီကို လာရောက်ခဲ့ကြပြီး၊ ကျွန်တော်ပြောခဲ့သလိုပဲ ဒီကဏ္ဍနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ သိပ်မကြာခင်ကာလမှာ အဆင့်မြင့်ခရီးစဉ်တွေ ဖြစ်လာဖို့ ကျွန်တော်တို့ စီစဉ်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။

ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးချင်ပါတယ်။ သံအမတ်ကြီး ဒီကိုရောက်နေတာ နည်းနည်းကြာပါပြီ။ ဒီမှာရှိနေတဲ့ အချိန်အတွင်းမှာ သံအမတ်ကြီးရဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ အတွေ့အကြုံတွေက ဘာတွေပါလဲ။

ကျွန်တော် နေ့တိုင်း အံ့အားသင့်ရတယ်လို့ ပြောရမှာပါ။ ဒီနိုင်ငံကို ကျွန်တော် ချစ်ပါတယ်။ နှစ်သက်အံ့ဩစရာ ကောင်းတဲ့ နေရာတစ်ခုလို့ ကျွန်တော် ထင်ပါတယ်။ ဒီက လူတွေကိုလည်း ကျွန်တော် ချစ်ပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း ချစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် သွားရောက် လည်ပတ်ခဲ့တဲ့ နေရာတွေကိုလည်း ချစ်ပါတယ်။ အရိုးသားဆုံး ပြောရမယ်ဆိုရင် ရန်ကုန်မှာ ကျွန်တော် မကြိုက်တာကတော့ ယာဉ်ကြောကျပ်တာပါ (ရယ်လျက်ပြော)။ ကျွန်တော် နေပြည်တော်မှာ ရှိတဲ့ အချိန်ဆိုရင်တော့ ယာဉ်ကြောအခြေအနေက ကောင်းလှပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်းဆိုတော့ ယာဉ်အသွားအလာမှ မရှိတာ။ ကျွန်တော် ရယ်စရာ ပြောတာပါ။

ဒီနိုင်ငံရဲ့ အလှအပကို ကျွန်တော် တကယ်ကို အသိအမှတ်ပြု တန်ဖိုးထားပါတယ်။ ခင်ဗျားရှေ့မှာမို့ ကျွန်တော်ဒီလိုပြောတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော့် သူငယ်ချင်းတွေကိုလည်း ဒီလိုပဲ ပြောခဲ့တာပါ။ လူတိုင်းဟာ မြန်မာကို လာချင်နေကြပါတယ်။ ဒီနိုင်ငံဟာ မှော်ဆန်တဲ့ နေရာတစ်ခုပါ။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်ရဲ့အပြင်ကို ထွက်လိုက်တာနဲ့၊ တခြားကမ္ဘာထဲ ရောက်သွားသလို ချက်ခြင်း ခံစားရမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ရန်ကုန်ကိုလည်း ကျွန်တော် ချစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် ရန်ကုန်ကို အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်မြို့လယ်ခေါင် ကို ကြိုက်ပါတယ်။ ပြီးတော့ အိမ်အိုတွေ အများအပြားရှိတဲ့ ဒီနားတဝိုက်ကိုလည်း ကြိုက်နှစ်သက်ပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့လယ်ခေါင်ဟာ ကျွန်တော်တို့ အကာအကွယ်ပေးရမယ့် ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် နယ်မြေလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီကဏ္ဍကို ကျွန်တော်တို့ ပိုမို လုပ်ချင်ကြတာပါ။ အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ ဆက်လုပ်နေကြပါတယ်။ မြို့လယ်ခေါင်နဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခု ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ ရှိပါတယ်။ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တွေကို ကာကွယ်ဖို့ပါ။ အဲဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အနာဂတ်မှာ ခင်ဗျား ပိုပြီး ကြားရမှာပါ။